Kamienica Wiedeńska w Poznaniu pokazuje jak historia i współczesność mogą tworzyć harmonijną całość. Odrodzona po latach zapomnienia, odzyskała blask secesyjnej perły belle époque, stając się dziś nie tylko miejscem do życia, ale i przestrzenią sztuki. Prestiżowy i reprezentacyjny charakter klatek schodowych przywróciły projektantki z pracowni Biuro Kreacja.
Kamienica Wiedeńska przy ul. Podgórnej 11 i 13 w Poznaniu to prawdziwa perła architektury początku XX wieku. Wyrosła z ducha wiedeńskiej secesji, uległa poważnym zniszczeniom podczas II wojny światowej, a następnie została odbudowana, niestety już bez należnego jej blasku, w czasach PRL. Dopiero niedawna rewitalizacja z 2023 roku przywróciła jej dawną świetność. Dziś ponownie zachwyca wszystkim tym, co w wiedeńskiej secesji najpiękniejsze: od symetrycznej kompozycji fasad, przez geometryczne ornamenty, po finezyjnie stylizowane balustrady. Dawny blask odzyskały nie tylko zewnętrzne elementy, ale też wnętrza, gdzie urządzono luksusowe apartamenty oraz przestrzeni wspólne, takie jak klatki schodowe. To te ostatnie stanowiły w epoce belle epoque serce życia społecznego mieszkańców zbytkownych kamienic. Klatka schodowa - jasna, przestronna, z detalami wykonanymi przez rzemieślników, miała tworzyć pierwsze wrażenie elegancji. Była przedłużeniem prestiżu mieszkania, a jednocześnie wspólną przestrzenią, która integrowała mieszkańców.
Tę prestiżową i reprezentacyjną funkcję klatek schodowych w Kamienicy Wiedeńskiej przywróciły projektantki z Biuro Kreacja z Dorotą Terlecką na czele. Sięgając po secesyjne inspiracje, nadały przestrzeniom wspólnym nowoczesny charakter, łącząc historyczny klimat wnętrz z modernistyczną nutą. Starannie przestudiowały charakter aranżacji typowych dla wiedeńskiej secesji, która stała się dla nich bazą i punktem wyjścia. Klatki, będące małymi dziełami sztuki użytkowej, zachwycały niegdyś bogato kutymi żeliwnymi balustradami, geometrycznymi ornamentami i sztukateriami o płynnych liniach. Dopełniały je szlachetne materiały, jak drewno, kamień, marmur oraz bogato zdobione płytki ceramiczne. Te elementy zostały odtworzone we współczesnej aranżacji, ujętej jednak w nowoczesnej formie, odpowiadającej dzisiejszym potrzebom.
- To, co łączy te przestrzenie, to wykorzystanie szlachetnych naturalnych materiałów, jasne i przestronne wnętrza oraz skrupulatna dbałość o szczegóły. Połączyliśmy elementy secesyjne, które oddają hołd pochodzeniu kamienicy, z nowoczesnymi meblami i oświetleniem. Naszym celem nie było stworzenie wnętrz, które tylko "udają" secesję, ale harmonijne połączenie tradycji z nowoczesnością i sztuką - opowiadają projektantki.
Istotną rolę w projekcie pełni także światło, które podkreśla rytm secesyjnych balustrad i wydobywa szlachetność użytych materiałów. Zastosowanie nowoczesnych, oddających jednak lekką, zgeometryzowaną formą ducha secesji, lamp pozwoliło stworzyć spójną i funkcjonalną przestrzeń. Dzięki nim wnętrza klatek schodowych stały się jeszcze bardziej reprezentacyjne - jasne, eleganckie, pełne lekkości. To nadaje ton całej przestrzeni, łącząc w jedno historię i współczesność.
Obie klatki, choć podporządkowane tym samym zasadom aranżacyjnym, nie są takie same. Każda z nich miała bowiem opowiadać własną historię. Pierwsza, przy Podgórnej 11, interpretuje secesyjną stylistykę w modernistyczny sposób. Charakterystyczne płynne linie oraz geometryczne wzory przekłada na formę mebli i oświetlenia, ograniczając do minimum ornamentykę. Podkreśla je ciemne w wybarwieniu, skontrastowane z jasnym tłem, drewno. Druga, przy Podgórnej 13, oscyluje w jasnej palecie barw, stawiając jednak na więcej zdobnych detali charakterystycznych dla architektury belle epoque. Na plan pierwszy wysuwają się tu zdobione sztukaterie na ścianach, sufitach i drzwiach, które nadają codziennej przestrzeni artystyczny, secesyjny wymiar. Jak przyznają projektantki "w tym projekcie skrupulatnie zaprojektowaliśmy każdy aspekt, od wnętrz po elementy orientacyjne i meble, zapewniając spójne i eleganckie otoczenie".
Artystyczny wyraz, oparty na autentycznym połączeniu tradycji z nowoczesnością i sztuką, stał się kanwą całego projektu. Nie chodzi tu jednak wyłącznie o sztukę projektowania przestrzeni użytkowej. Biuro Kreacja, specjalizujące się w aranżacjach wystawienniczych, także tym razem udowodniło, że sztuka jest integralną częścią codzienności. Stąd na klatce schodowej przy Podgórnej 11 znalazła się fotografia Alki Murat, a w przy Podgórnej 13 możemy podziwiać rzeźbę Ziemowita Liszka - MOZI. Dzięki takiemu podejściu Kamienica Wiedeńska staje się nie tylko miejscem do życia, lecz także przestrzenią spotkania architektury i sztuki. Harmonijnym dialogiem historii, nowoczesności i twórczej ekspresji.
Projekt: Biuro Kreacja: Dorota Terlecka, Karolina Polińska, M19 architekci: Maja Skołysz, Ewa Michałowska
Inwestor: DS New Ventures
Projekt budowlany/ wykonawczy: SPA Biuro Projektów
Foto: Tom Kurek
